Pankaj Helode
नागपूर: विजयादशमीनिमित्त राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या (RSS) वार्षिक शताब्दी सोहळ्यात माजी राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांनी केलेल्या एका गौप्यस्फोटामुळे राजकीय आणि सामाजिक वर्तुळात नव्या चर्चेला तोंड फुटले आहे. “डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी संघाच्या शाखेला भेट देऊन स्वयंसेवकांशी संवाद साधला होता,” असा दावा कोविंद यांनी ऐतिहासिक पुराव्यांसह केला.
आपल्या भाषणात कोविंद यांनी ९ जानेवारी १९४० रोजी घडलेल्या एका महत्त्वाच्या प्रसंगाचा उल्लेख केला. ते म्हणाले, “महाराष्ट्रातील कराड (जि. सातारा) येथील संघ शाखेला डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भेट दिली होती. तिथे त्यांनी स्वयंसेवकांशी आपुलकीने संवाद साधला आणि गरज पडल्यास मदतीचा प्रस्तावही दिला होता.” या घटनेची नोंद तत्कालीन ‘जनता’ साप्ताहिक आणि ‘केसरी’ वृत्तपत्रात प्रसिद्ध झाल्याचे पुरावेही त्यांनी सादर केले.
कोविंद पुढे म्हणाले, “ही ऐतिहासिक भेट म्हणजे संघाच्या समरसता आणि सर्वसमावेशक विचारसरणीचे प्रतीक आहे. डॉ. आंबेडकर आणि संघ यांच्यातील हा संवाद भारताच्या सामाजिक एकात्मतेच्या दृष्टीने एक मैलाचा दगड होता.”
या कार्यक्रमात सरसंघचालक डॉ. मोहन भागवत यांनी समाजातील समानतेचे महत्त्व अधोरेखित केले. ते म्हणाले, “भारताची खरी ताकद सांस्कृतिक एकतेमध्ये आहे. समाजातील सर्व घटकांनी परस्पर आदर आणि सहकार्याने पुढे जायला हवे, हीच विजयादशमीची खरी शिकवण आहे.”
नागपूरच्या रेशीमबाग मैदानावर झालेल्या या भव्य सोहळ्याला उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस, केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी यांच्यासह देश-विदेशातील अनेक मान्यवर उपस्थित होते. कार्यक्रमात पारंपरिक शस्त्रपूजा, शिस्तबद्ध पथसंचलन आणि विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम सादर करण्यात आले. या सोहळ्यासाठी हजारो स्वयंसेवक आणि नागरिक उपस्थित होते.
रामनाथ कोविंद यांच्या या भाषणामुळे डॉ. आंबेडकर आणि संघ यांच्यातील संबंधांवर एक नवीन प्रकाश पडला असून, इतिहासातील या दुर्लक्षित पैलूवर नव्याने अभ्यास आणि चर्चा होण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. मात्र, या दाव्यामुळे नवीन वाद निर्माण होण्याची शक्यताही नाकारता येत नाही.
स्वराष्ट्र माझा न्यूज
